• No results found

Dissertatio philosophica de gloria, quam consensu amplissimæ facultatis philosophicæ in regia ad Salam academia, sub moderamine ... Johannis Bilberg ... publico candidorum examini offert Petrus Undenius E. fil. West-Gothus in auditorio Gust. majori ad d.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio philosophica de gloria, quam consensu amplissimæ facultatis philosophicæ in regia ad Salam academia, sub moderamine ... Johannis Bilberg ... publico candidorum examini offert Petrus Undenius E. fil. West-Gothus in auditorio Gust. majori ad d."

Copied!
56
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Λ»

7

Π

Αι0

η

γ

V

'

Q.

F.

F. S,

Di

Herta

tio

Phikffophica_i»

Qonfenfu SjimpliffiwA Facultalk Philofa«

phtc&inRegia adSalamAcademta>

Sub

Modcramino

&IRI

CELEBERRIMI9

Du.

JOHANNIS ^ilforg/

Mathef. Prof. Ordin. ^P&blico Candidorum Bxamini offert

FETRUS UNDENIUS E. Fil.

Weit-Gothusr*

In^AuditortoG'uß4 Majoriadd.d"

-d

Anno dM.DC.LXXXya

HOLMUE, LiterisJoh. G* fiberd^

(2)

^R^everendi/JimoPatri acDomino,

Μ.

Η

A

Clin NO

SPEGEL

Inclytae

Dicecefeos

ScarenfisEpi-fcopo longc

DigniOfrrno»

Confiftorii

cjufdem Praefidi Graviffimo, Regiiqué

Gymnafii Ephorovigilantilfimo,

MfcenatiacPatronomeoMagno

omnihonoris·,obfequiiofficiorumq;cultu

perpetimprofcquendo«

Ut &

Generofac Conjultißimo Domino,

Dn.

CHRIST

OPHORO

Gyllengrijp,

Judici

Wasboenfium

in

Oecidentali

GothiaTerritöriali aeqmffimo,

Harre-ditario in£D?örjJ,/jnnjifiotfy&c.

YatronoacDominomeofunbne(ujphkndo*

Nec non_>

^ Reverendo&DoclißimoDomino,

"Dn.

ERICO H.

UNDENIO,

Paftoriin "SBnötndé meritiffimo»

Patri meocharißimo,

quovis honore filial!colendo»

Ut &

Speäatißimo Trudentißimoξ} V1RO,

Dn. MARTINO NEUMAN ,

GivϊacMercatori inrerHolmenies

Emmentif-iimoj NutritioacBenefa&orimeopropen»

ilflimo, Honoratifßmoqi»

(3)

uodTmCelebcrvimoNo*

\ynini Reverendiffime Pa¬

ter,

T>ijJertationis hujtPi

fvontempraßgmtum iverim^

tnc

aut

tmprndentiA,

aut

ingentis

au·

cUctA tncurrere notam valde

fa*

Jpicarcr\ nifiTua

me

bonitasjom*

plurtbm

anteß?eftata

depr

iudi¬

cata, engeret

in

ffiem

tnduiiam

minimeq\

fallaccm,

utgratia

0*

favore

Tue

quo

altos

Itterarumfe-ftatores nunquam non

complefti

joles,

me

quoßfublcOatum

tres; continereme

ifafy nonpotui

>

quin

ex

qualkunéfepenu

coiiefta, b&c

in

materiaquam

mibi traft

an

da el^

gi^adpedesTmos

inperpetUA

obfer

'vanttA

tefferam deponerem

;

ntbtl

magis

in

vo

tis hab

ens >

Patrone

fumme,

quamut t

IIaferena

ac

fa-ctltDultnita

reß?icias,

ut

benevo-lentiA TuA

radii,

quibus

femper

alios

ornaßißn

mei

quod^

(4)

dum veluccant,

quodprolmoria-mmo, quamjermone

fuplex

oro ?

ealidMcfc

infuper

fundopreces,

velitDem

T.Q.A4.TVReveren?

cjiffinie.

Pater,

Jmphßt-v}d

domoTuaJervare,

ut

Graviβ

ßmo

munerι

Bpiscopali

·>

jdm

in

inclyta

Dies

c

φnoßra

Scarenß^ad

quod

Dwina

annuente

Providen¬

tia,

SeremlSimi

Regit nofiri

au-Βorttdie γ votii multommy rara

virtut

Tua,

vel

invitum

Te

ßuk*

vexity inannos

feros

feli'crfpf^

va-leaspr&eße*

Serve

t

Té Deut

in

Supremt Numinis

GloriarriyDice-eefeos

noßra

emolumentum, g?

lilerahumcultorum

sffylumynec

non

proprium

cortimodum,

decus

Hominis immortalitatcml Utetiam

atiquo

modo

pium

ani·

snum erga

Te

GenerpfiiEme

Do-mine

dec/araremycujut

innumera

non tdntum

cintrißim

(5)

Parentes

mei,

jecl

ettam

egoyfin$

tillä remunerattonis

Jpe

ha

hemm

>

nam

utjapim

bemgnitaiis

Tu&

Sacrarjum

erga

Ρα

rer?tesaperut"

βι;

ita

meßnmt

ejmdemfauoris

radt is

perfujmn

'volutßi

ac

beaßi+

Sidlandestuas auternpercen

[en¬

das tye non

dtffun

do>

cum nemo

Ju

qui ignorat

quanta

diligentia

negotia

maximi momenti Tibi

commijfa perfequaris

9 quanto

a-quitatis

ardoreprovinctam

cuiSe-renifß'Reg. Λ/lajeJp

Te

pr

afec

it

admintßres,y

quantoq,ftudio effi«

cereconeris,ut

Imjuum

cui%

tri-buatur

audiendotniquis

[ententii$

prejjbsy

ahac^

injuria

aflePiospau-perrimo

jj

cm

fa

non mtnm quam

ditißimo

favendo

> ne veradi

cen-do halluctnari >

magis J

affePlui

quam merkis Tuistribnere u

ide-ary

{atisgnarM'>éMgravitate&

potidere' ~

proprio niti.

Itad

pio

(6)

filentio omnia involvi fdtim effe

{

reoré Et hosdudiorummeorunt-j

fruBus

quahscunqff,

certißimum

*

tarnenpro

fitmmis

in

mensprdfti-

1

tis

beneficits

>

perpetuaobfervan*

'

1

tid

grati

ammi argumentum,

9

fumma

veneraüone depono,

qui-

l

hm

β

facem

pr&luxerit

benignus

9

Gener

oftff. vultus Tui

favör

non

\

quod

amplim

vota meaexpe·

c

tunt.

Deniq^

ergate

Amantiflime Pa¬

ter,

officium

dcclarare aggredwr,

c

cm metanium debere

feto gf

prot

*

fiteor,

quantum

parentifilim

us*

*

quam

poteß. Narfi tibi

non

jolum

^

demabulismaximαcurα

fmt

lutis med, verum etiama

teneris,

j

utvert Deinotitia,

bonarumq\

Ii-terarum

ßudiis imbuerer

fedulo

j

cur

aßt,

vit&f

neceffaria

tam

henter

fuppeditaßi

> ne

medio

in

^

ßudiorum curfu remis

velisfy

reit·

(7)

-

Bis

fubßßere

>

animumcß

adaliud

nit&genm

appItcare

ncceßum ha*

n

berem

>

quod

factie

Tuis

tmpenßs

deßituto contigtffet*

Habcstdeoqt

ι hic

chartßime

Pater

rüde

ae

tnfor*

meopus9

quod

Tib

tpro

multls

tm*

\. Pcnß5

reddo

aliquandognavto*

'

res me& Adufc,

hmatim

ahquod

n

efftcere

valeant

j

qmdTibi

deles

a_

Bamento

eße

poteß

y

öperam

übem

terß?ondcafn<

ι.

%fuantum

quoqf

Τtbi

>

VitptWé

denttßime

debeo

,

Derecundtλ

n

man

tili

obtegere malö,

quam

tllud

f

pradicando

,

licentim profilen

:

n

Νam

ab

ilio

tempore

quofiliorum

,

Quorum

informatio

mihi demam

.

datafuerfcy

nonpvopenfum

modo

-Nutritium-yJed

benignum

Palrem

!o

e&*JFc

non

invttus

confiteor♦

^

jbdunm

i

gl

tur

hoc qualecuhqt

n quoammo

accipc,

illudcf

intuere9

(8)

*VeluiipropefißergaTeanitoi ntplpigntes^

atemur»fetagratitudiuis monumentum»

Intercaadßt Tibi TäterAniantifßme>Deut fua ex altogratia

jamfeneUuli^

Tumtanno $ felicet ac fxciles ejpjubeat,

foßfymultosexantlatos labores> totcp

pra-ternavigatos a malevolis objeBosfcopuUsi,

cumfataßc feretat ζ

quer» tarnendicmfe->

tum eßejubeat Di-vindbönitas j Te malts

quibuicuna^exrmptuMSanBorum

Angelo-dum Confortidcleménttrådfoclet?\ Dturn

etiamobfecro>titcaeptaTua Domine Spe-ßatiilimefecundet> ξβ qu&cun^

aggre-eteris·,SpirituSuoSanBifßmo

regere

digne-tur. I Pale ξβ felidier ämos [eßoriGp

tntple! I

Reverendiifimse Tuae

Dignitari

CeneroilfT.Tuse

Ämplitudini

Vobis£jue> Patens chariflime

ac DeminePfudentißime Perpetua objervantfa , addiä'ißitniu Cüens Vilm & -' tultor ?. U.

(9)

L

Ν.

J.

Caput

Primuni

α

Onomatologiam

exhibens,

§* h

Erum omniura

condt-tor DEus, npn dcleßa-turhominumå fe

condi-torum vel focordia*vel

fegnitie*utinobfcuro>

& vitiorum omnium tenebris

ignavo

torpefcant otio , &vitamagantbruris

animalibus firnilem; TedpotiusutAu¬

dio& virtuteexhis vitiorumlußris

c*

tnergant,

immortalemq,

nömini fm*

lucem acquirant» ac famae

celebrita-tem confequantur«

qui quidem ufus jampridera in pe&oribusfere omni*

ummortalium iocum obrinuit>ut

con-firnaare videtur virille Prudentia & E«

(10)

i

loqnentia inrer

kornanos

fine

contfo- t

verfiaPrinceps, Ciceropro Arch cjfr» r

Trthimur omnet laudtsfludiο ξ$ optimum t

quisfy naaxime Gloria duritur. Sed UD t

inultajresilliusnaturam fallaciter imi-' r

tandoädulterarepoiTurit, utin via illa ^

unicaatqj regia» quam ingredi cumu jj

contendant fere omnes, ita in diver« ς,

fa dilabuntur » utvix pauci fint» qui ρ

eademper omnia legant veftigia,

fed

y

longé diverfis viis adillarft

p^cenduilf;

v

&tandem fimulachrum Gloria

ample-ρ

Ctanfur» foiidamrati, fimiles adole- e

k

fccntiillo quifimulachriVenerisamo· q

re captus» iftud pro germanaVenere rj

habuit. Philoft. in vit»Apol»Gloriam q

itaqjveram» quösfolida acfecuramé- t(

ritojudicatur>levipenicillo adumbfa- ^

reanimuseii» Sedutratione fufeepta n

haectra&atiodiducatur, & expedirius ^ Iter ad hujusmateriae tradationemrea- C| lem pandatur» ea qute

nobisimpedi-mentaobjicerepoifuntreicindamus» j

€(

it Etymologiam intcrea magno CI

verborum apparatuproducere iupcr- tc fcdeo> cumvoxquae huic

Diflertatio^

g(

(11)

1

ninoftrae nomendedit, cuivis

inqui-'*· renti viam fuam ultro

pandatj pauca

w

tamen pradibare ncc cgregiae iftime«

V thododiuuGtatae» nec praefenti

mate-ij"

la

riaercpugnat,

Gloria

antiquitusGlo-fia å gr aeco γλίσχϊnota tScaliger nain

u

lingua eftinftrumentumGloriae, &in

r*

fandioribus literis gloria aliquando

111

proipfa lingua fumitur, ut Pfalimi6.

?. in textuoriginali extao

if' verbura

,(^oc^ fcptuaginta

inter-e"

pretes peryÄura verterunt, quodilla

5-eft Glorias praeco, VetusDidionariu^X^

°*

GloriamåClarusducitsutfitquafiCla-re ria

a frequentia Claritatisj vel quafi m

Glauciah,e.gerenslauream.

Sedca-

e-terisderivationibus iniuohonorereli*

dist nos fimpliciffimccumCeleberrl· ta

rnoMartinip vocemhaneåκίλω^νox» JS

ducimus, quodGloria eftvoxcrebran»

?" cumlaudo.

§. 34 Homonymia veromagis

fa-►

}«eiTit negotium > nifl infignes

paréjf

10

er roresj quoniamvoxhaecdubiisfra*

r-tentiarum öudibusagitatur, &

figni-ficationes habst alias gcncralcs* alias

"

(12)

r

4

ipecialiores; abidoneis etiam

Au$o-ribus in finiitram partem quam

fepiill-roe accipiturt utproGloria vanaquas

Arrogantia dici fölet: ut Cicero iniib.

öd Herennium : Non enim ß>e quafttta attlgloriλ commotivenimm

adjoribe»dum%

quemadmodumcdéerh codtcem teftti

loco recitare errogantid eft< Idem Cic*

in orationeproRofcio*accipitur etiam proÄmbitione» qua?cupiditas Gloria?

cil, nec nonpro fucata oilentatione

Gloriasapudimperitumvulgum» qvx

aliquotempore florerequeat,

vansta-tcverodeteäa, fummainfamia defor·

metur* Etfic filiae hujusvana?Gloria?

funt praecipué feptem , quae ei

origi-nemdebent, i. Dtrette, perverba» &

fic eil JaBantia* perfaäavera, & ha· bentiaaliquam admiratioriem & fic

eil

Prdfumptio vanitatum* perfa&a falfa& tumeil

Hypocrifis.

z4

Indireäe

oilen-dendo fenoneflealio minorem: pri-moquantumadIntelledum,cum

quis

nimis innititurfuaefentcntias, nolens credere meliori fententias; &fic

eiliV-tinacia. Secundo quantumad

(13)

tatero» cum quis å propria voluntate nonvult decedereutaliisconcordet>&

fic eftPifcordia, Deindequantumad

locutionem cum quis verbis clamoié

contraalium litigat, vel nonvultver¬

bis abalio

(inretarnenmanifeita)iu-perarij & tum vocaturContentio, £t

4. demutrquantum ad fadtum» cumqnis

i ron vult faäa iuapraecepto iuperioris i fubjicere, &tumvenit fubnomine In-e obedientiA. Omnibus hifcemodis fum-s pta Gloriaprovitio habetur, Sumitur

etiam pro farna> ut illud Ennii Folito

r- vivutperora virorum: & Cic»in Seftia-x naj bonam famam bonorum» folam veréGIoriam nominaripoiTc aflerebaf,

5c lnterdumetiam Gloria? nomine folam

a- exiftimationem intelligimus,

inter-ft dumnonfolitariamledlignisetiam ex-5c ternis decoratam, & ficparumab

ho-i- nore difFert. Pro nominisetiam

im-i- mortalitateaccipitur proP. Sextioubi is \ inquit Cic, corpu*virorumfortium->ma»

as gtiorurynfcbommum mortale, animi ve-f. ro motu*> ξ£ virtutis Gloria

fempiternaé

i- Eil adhuc alia hujus vocisnotio

apud

(14)

vete-é .

veteres fcriptores non inufitata, ut

Gioriam quas reveravirtutem fcquitur

proipfametvirtute ufurpent ,quod

in-deevenit, quiautinPartitionibus

Ora-toriisCic,ait: Honos ζ$ Gloriafunt quo· dammadocumhoneftale conjunfta« Ita

vif-tutem ve raranobilitatem appellamus,

quoniamex ca

vcré

nobilitanturhomi-ries« Noridiffimilitervirtusipfa,Glo¬

riaaliquandovocatur,quod parit Gio¬

riam« Hinc ilte loquendi formulae| Natu*a aGioriam ad laudem«

Utautemintamfpatiofoopinionum

circulo centrum teneamus,deeaGlo¬

rianobiseftTermo, quaeomneshomi-»esmuneribus

virtutisfungendo,

di-gnosfe

prasftarequeunt>

&eftconce-ptaopinioaliorum

hominum

de virtu¬

te& dignitatenoftra, dequaipfe

Elo-quenti® Parens pro

Archia

c«2.

inquits

Nudam virtws altam mercedem laborum

periculorumfydefiderat\ praterhane lau

dis

Gloria: qua quidem detrafåa, quid

quodin hoctamextguo vita

curricuhytf

tarnbreviiantisnosiaboribmexerceantuo/

(15)

7

tåβquihm

vegibnilui

tåitdffatium

efl

cit-cumfcribendum , eüdem omnes

cogitatfa-nes terminaretfuas, nectantisfelaboribua frangeret> nectotcurisvigiliisfy augetur»

nectoties de vita ipfadimicaret. Nune inßdetqu&damin optims quodp virtus» qu,t milisa cdies animum Glorixßimulü conci-tat, atcpadmonet> nencumvit£tempore

efje demittendum commemoraticnem

no-minismßri3 (edcumomnipoßeritate

ad-aquandum*

§t 4» Voces sequipollenfes quas* aurorcs promifcué retinenc , pr»tcc

terminum receptumi m3ximéin ufu itint: Claritas>fp/endor} lux> /dmptitudo*

Fama ) ut Quint* frequens farna cum

laude; Cic« Üb off. appellac Gloriartl iaudem bonorum* item Honor >

Exi-βimatio, Enc omium &c* Grsce dici-tur , &c4 fedcum haevoci

recept»tantumfimilesfunt, & io

mul-tis habentdifconvenientiamv éreitaq;

eritantequam

reliqua proiequimur,ut quid ill»fint,&inquibusdiilimilitudo

confiftit exponamus* Nam ficuti iis

l»eneperceptis

> optimé quid Gloriafit

(16)

t

infelligitur; ita il in illis erreraus. irt

Gloria?quoq;intelle&udecipimur.

In-terGlonam& Claritatembocinrereil»

Utteftatur Senec,Epis*c.n. ^htodGlo¬

riamullorumjudiciisconßat, Claritasbo¬

norum. Quod etiam Oic* placet 2,de

Diviη ationet Gloriaefiiäußrisacperva»

gata rnultorummagnorum, velinßtas

ci-Ter, velin 'Tatriamyvelinomnegenwthu· manumfarnameritorum. Sedlioc fre*

quentiiiimé confundunt optimiauto*

res, quorum teitimonia nihil attinet

hicadfcribere» Fama utexEtymolo·

giaapparet,eftcumquidpercrebfeicit» multorumq; fermone circumfertur»

bonafl fermo curoilliusde quoloqui*

mur laude conjugatur: malaautemfi

ejusdem continet vituperationem, &

fic velcommendat veldeftruit, & fe-cundum Picolominium farna eft eo-rum qui vita defundli funt * quarovis

nonnunquamadviventes, abfentesta¬

rnenextendantur: utdumCelebresfei*i

cntiarum Profeflores, ftrenuiq; mili-tiaeduces, dicuntur famafuper aethera noti: Gloria autem etiam viventibui

(17)

fa prajfentibus convenit, Arift,

Re-n. tbor.l.i. deraoribus adNicomachum

it, laudcmabHonorediftinguensdaudcm

Ί0. ad Virturem

pertinereinquit,

ad

pra-clarafaåa Encoraium» adexcellentia

Je quadam ac Divina bona qualjs eil )Λ> Deus Honorem; &in fecundoEude-:}4 miu^nquit: LaudemeiTeorationem

quatedle faäa univcrfc

cejebrat>En-e. comium quarc£te faäa alicujus

figila-0< tim exponit* Hac alii alio paåo

dif-^et iolvunt* nosneminem reprahendere

o inftituimus; noitram tantummodo

il, fencentiamexponamus;

uthömona-t) turafiexilisatq,-mutabiiis* itautaeque

jje virtutem ampieäi, acvitiis fc traderc jβ queat>quareutå vitiisdeelinansad

vir-& tutemcoJendamleconvertat>åIegum

q4 latoribus quidera multa virtuti prae-q,. mia, multa atq) infignia vitiis

fuppii-vj5 c*aconftttuunturé Eo igitur fpedac-»

ta- vislaudis, utå vitiis nosrevocet>& ad

ciq

Pr^clara

edenda Facinora incitet atq» ili- mipellat: & propterea maxinie pro¬

pra Pr'élaudantur virtutes, utiliarum pul-jus chritudine & dignitate coinmoti, ad

(18)

1°, %

Ipfas

confequendas

omni

Audio

fera-raur« Nam laudibus ad virtutem

fc-quendam

quafi

calcaribus

incicamur»

de qua ctiam

Ovid.j.

Trift«

.

I

Nonparvas

animodat

Gloria

vires

Etfcecunda

facitpeclora

laudü

amor.

differtåGloria quod

illa

intacita.

opini*

ene > h#c in aperta

prctdicatione

conßß'it

Aufonius Popma de

DifFerentiis

ver¬ borum: Honorquiab

Arift«l«i.

Retho.

c.p, eßßgnumopinionü

de

iUiu* qui

co

li

tur

éonitate> beneficentia} inanirnos

colen-iittmaccepta; loquimur hicnon

de

hö-uoreillo qui

indignisetiam

tribui fo-

^

Set5 nec debonore

profignis

(ut

ap*?

peliari

fölet)

qui

tantum

nudum

ft-gnum

cft

honoris

absq;

virtute ieu ré

fignata, dequo

Cicero

pro

Gn.Plancio

ficloquitur t

Eft

in

virtute

multts

ad'

fcenfwi : ut is Maxime

gloria

excellat

j qui virtute

plurimum

pr&ßet

,

horuwu

Φopulorüm

finis

eft

confulatm

, querrtj

magißratum ρam

fere

oBingcnti

funi

1

confecuti t horum β diligenter qu<trcu,

vix decimam partem repertos

gloriaj

dignam,

Honores

autem

hi qui

(19)

π

rnrao tion dcferuntur vere honoresr*

f

nonfnnt, fed potius

fcrvilia

quaedam '*

munera: quam honoris notionenx*

\ Hieronymus apud Xenoph.

miré

cx-f preflit, neq;jamfermonobiseftdeeo

honore quiin DEum independenrer

cadit, fed hic agimus de honore pro

^

meritis qui cadit in

homines

depen-1

denter, &definiriab Arift.1.4. de

mo-f*

ribus videtur » per pr&mium virtutü »

3#

majus fc. quod virtuti

deferri

queat» perfc&aeenim cumulataeq; virtuti

nul-lumhonoremtribui fatisdignumpoflfe

3"

exiftimat* AGloriain eodifferre

vi-)Λ ^

detur, quod illavirtutemilliusqui co-litur & laudatur tanquam umbra

cor-J! pus fequitur: hic vero eos etiaro

qui

!"e colunt fpe&at* EtenimGloria

virtu-l? tern ipfam fignificat trahenrem

homi¬

nesin amorem & admirationem fui ;

5

bonos veropropenfionem

hominum-e

ad cum amandum & colen«

dum, qui fit

praeditus

virtuto.

(20)

Caput

Secundurrcj*

Definitionen! exponens.

§>h Nuncharumdubitationum

nu-"becolisaliqüo mododisjeäis» & eaquas adGloriasnaturam illuftrandamperti« nent rraäarepergaraus»

iednenavim

pröra carentem .fluäibus

commifiile

videamur, operaspretiumdueimus,

ii

abipfa definitioncordiamur» Ipqua

«radenda, Iipotiu» aliorum

doßorurn

Virorurt)verbisquam propriisutanauri neminem id nobis vitio verterc arbi- \ tramur&inrer variasqua? iefe

offe-runt Definitionesunamtantura noftro

propofitodönvenientiffiraam

appona-mus qüam habet

Cicero

Tufc. §,$>

Tom«4«p.m«zog«ubiinquit: Gloria

efi

conjentiem U»4bonorumincorrupiavox be-nejudicåntium de exceÜenti virtute„

plu*

resquicupit» adire

poteftCic«defn-vent« p. m«i48« item lib. i.

oft

pro Marco Marcello. in Laelium

&c.

ubi aliis quidem verbis> fedeundem-»

fermé fundentibusfenfura affertjquas

(21)

ι*: recenfereordine,

fuperva-cuumcenieo, AnalyfinJogicamquam

quidamadhiber®fotentnoshicprakter«·

irenondubitamus,benevolentialeäo*

risfreti,utipiead illam

neceflaria

eru«

ar, Kηbi,s ΐίδφ hsec videturoptima,

quod & fundamentum

viftutishabet,

& ftuitos atq;improbosexcludens,

io-los viros bonos& prudentesadmittitj

donenim gloria eltfiquis å

ftultis

aut iunprobis hominibuscelebratur♦ neqs

ignominiaeft,

Γι

ab

iisdemiine legiti¬

macaufa contemnatur acvituperetur«

Cum aurem plures mali & ftulti

fiaü

quamboni

Sc

f&pientes:

Facilé

intelli-gitur, Qloriamnon

omnino

requirere

torius populiiuffragia,

Ted

contentattt éflepaucis fed iiidemexcellentibus

ju-diciis, quamfenteatismCic. ad Marc,

ampleürturdiccnsj Ea eftprofefloju~

cunåalnu*, qtt&ab hisprofieijcitur, qvi

ξ$

ipfiin landevixerunt, Quamvis

omni-um höminum bcnevolentia magnieil teftimanda (utCiceroaliodicit loco:

Eaeft Gloria>lausreÜe faßorum»

ma-gnoturaq;inRcpub. meritorum? quse

(22)

*4

cumoptimicujust^> tumetiam mu!ti*

tudinis teftimonio comprobatur)Aüil··

tarnen prudentium bonorumq; viro*

ruragravis imprimis

ertedebett^cui

.{ententis artenfum etiam probet Ifo-,

cratj^ in Panegyrico,: Sed dumeam

con-feqvißudent (intelligitgloriam å vulgo

qusditam) ornniapericulafußieyunt: Al¬

terumJecundum cogitationeseowmqui

ve-ritatcmattingere conjeHuraßudent:

apud

quQsin magna exißimatione

ejße

praßab i-limeß, quamapudalios, Incidunt enim

aliquandatempora» cumpopulus aut

fenedutedefipiens» quod de Athenien; libusferiptum rediquit Piato> autalia

a-liquaopinione

falfa

imbutus>

fadaali-cujusquamvisredirtimafint» &virtuti

maxime confentanea, nonamore 5c

gratamemoria, Ted odio potius

profe-quatur, uti^iftoris partim talia

exem-planobisfuppeditanr« Quo tempore

nontarngratispopularis» quamipfius

virtuds, ac proborum virorum

bene-volentisrationem haberi oportet» ad

vulgi enim opinionem omniareferre»

(23)

pa*"-/ 15 νϊ$φ

rebus mobüis?

&

iibi interdum^

*Jpfinon conftans,

fcd

faciie

labituria

graviffimoserrores

fiboni

abfuninaa·«

giftrrt

dementis

ac

ftulti

hominis

å

quibusdameffe putattfr,

unde iiquet»

illis qui ad veram

Gloriam

niiunwir>

non modo perditorum

nominum

fa-rore& invidia muitoslaboresdieper»

ferendos >fedetiaminfamia interdutn

notari> quie tarnen

inträ

bre

ve

tempus

évanefcit, nämtantaeftvirtotisvisac

lumen ut omneroinfamiam» aut

fce-lerehominum auterrore vulgi

confla«

tum deleat atq; extinguat»

§♦ 2* Gumjam omnes

fere

homi-nés, χΓϋή;praecipué»

qui

majori

atqUC

altiorianimo iuntaftctti glorias

avidi-iate tensntur, & ab ipfis

incunabuiis

in iis confpicitur> ut

in

Aiexandro

Magnoexemplumhabcmus,

quipuer

PatrePhilippo fuasreferents

vi&orias

nainimé lastabaturt fedad

condiicipu-los& aetafeaequaiesconverlus:

T^hil

mihiinquit

>reliqvum

facit

pater^utzus*

p?itrem oiiinemjam glorias

adipifcen-Qccaiionem antevemiTe,

(24)

cien-cientibus paeris» ei oronia parar*;

fphudrefertrejfondil>multa [i habeam$

agamnihil» omniscpparandagloriamate*

ria mihi praripiatur. Plutarch, Ale* \ xandri rurfus smulas CajusJulius Caj-far, cumGadesperveniiTer, & in

Her-culistemplo Alexandriimaginerafor*

tecontemplätuseiTetingemuit: quaii pertaefus ignaviam fuam > quod n>hi|

durnåfe memorabileaåum eilet, in

illaipfa aetatequa jam Alex. orbemfe·

reterrarum fubpgiflet, Annon

vide-musinfantes &pueros, qvavis velmi«

nimare fupraajquales efferri,

eosq;ut

fuperent fummo itudio contendere » ^

afßci låtitiacumvicerint,vifloscppuderet

(juosilli labores nonperferunt, ut aquali* umprincipe*fiant? Cicero, Sedquam

quam ex his qui virtutis

fplendore

ex-citati, & excellenti pulchritudine ad

amorem dignitatisalleilii virrute

o-mnipraecelientes, humano generi qua-fiDiiquidammortalesmirabiiicerpro-

fn

funt} multiramen faifaGloria:jfpecie

decepti curfu impigrononvirtujtis

vi-am decurrerunt, utnon tot

(25)

i?' fcupes ätqjvenatores voiucfes ac feras

captant>quotvérfuti hi achumana lau-dis iitientiilimi aliosfimpliciores.

§. 3# Aiii itaq; pervimeo

perve-nire contendentes omne momentum

in aliorum conculcatione ponunt, caq|

ratio rnultissmperatoribus» nempeAt¬

tila , Hannibalialiisq; innumcris

fre-quensfuit: quoruminnumero etiam

recenieri poilunt plurimaapud varias gentesfeditionum capita,Quapropter

nullam majorem peftem in Rebuspu-blicis, accivitaribusliberiseiTe3quam

inter fummos viros' honorisgloriaeqj ) certamenexhiftoriisvidimus» quibus

Cic» etiam aifenfum probet dicensl Nec allapeßis major ejjepoteß, quamittj

quibmdam honoris acgloriacertamen> ex

quoinimwitia maxima> fape interamicif* fimos extiteranl. Altisilla viaapdffima

eft, quaspercaiumnias>&obtre&atio*

ftes aliorum å plurimis inveftigatiu:^ > qui aherius

vituperationeielaudari pu-iantj eaqiin aulisPrincipum maximé

Familiaris eft; qualis Haman in aula^

&egis

Ahafverh aliiq* bené rouki ex

Q hift,

(26)

*8 „ , ι

hiitpafifim habentur, quos enumera*

rc fuperfedeo, qui per aliorum

calu-mnias ad gloriam

ijbi

yiam

iternero

funtconati s quodtR/jaon fine fuo

da-t nino experti iuntpii hominesin aulis

vererumRegumac principurn

verian-tes: Hsec forseratElias»Jeremias Da«

nieiis &c* &Piatonis in aula Dionyfii Syracufani3yBellifafari in aula Juftinia-aliorum. Muitisetiam illeincla? refeendimodusplacuir, quifitper

lar-gitiones, quibusanirnieorum captari

iblent > in quorum potefiate honores

fperatiefie putantur: ta!e Exemplum

de Artarxerxe Perfarum Rege & ejus

}

Ducibus commeraorat Plutarchus^» Kam cum magnacontentionc deGlo¬

riainterfediCyri interfedimicarunt» Rex auro & muneribus

Ducesexpu-gnare nicitur» fibiuteam gloriam tri*

buerent» cumtarnen Cares&

Mithri-dates» Cyrum «on åRege fed

afein-terfeäum fuiiTe palam ja&arént* Per a fraudesetiam adaucupandam auramj

populärem Aliitentant, Hic fuperbia

mfiatusj fimulatain ommbus negotiis

(27)

ahqua magnifkentia » ex faftu heno*

rem & laudern quasrirat» itaq,- iirgula

verba & fing«los gttfius fuos

eoume-rar. Aliusplusjjuito iedemittens

iub-miili animi laudernvenatur: Hic

divi-tias oilentatfuas: Ule pauperiatem &

inopiara : inani tytcrq; faitu landein.» captat inanem, Hic vefie ipiendida

indutus , fe ipfumadmit&ur» atqj ab

omnibus iulpipi cupit: öfius lacerara

&pannofa veåe inccdens,--

bumilita-tisfucatam praebet,fpeciem: Hi Glo¬

ria & laudts avidiflimi indolem qui· dem gloria aeilimaredidicerunt,

eam-quetanquam teftimonium rede

fado-rum petendarn> capiendamc]; fciunt,

niroistarnencupide ei

inhiant,qoapra-pter quo virtutenonpoiluntfuco

per-venire contendunt. Älii

adcrudeli-tatem fe conferunt, quorum genus*

pelfimumvidetur, qui nullisrerum

ge-rendarurn idoneis praefidiis inftrudi y ita nullius virtutemaut bonamfaro am

$quo animo ferre fußincnt» & ideo

bos tales tanquam fuae magnitudinis& claritatisobftaculaé mediotolfiomnes

(28)

inten«-intenduntnervös,uti Tyranniquidem

celehriores facere coniveverunt,

A-liis inanis & fluxa cprporis förmå» qnx

temporis momentocorrumpitur> tol- ι

fitanimos, cum tarnen mensipia, in

quavera fedesacdonnicilium fit omni

turpitudine deformata, Alii viriurru

fuarum firmitati confidentcs , tanta

flagrantamentia, ut nullis legibus Te teneri putent, humanarq; fragilitatis* ablivifcuntur» &ea corporis

pr^ftan,-tiatument» quae nccum

brutisaoima-libuseil conferenda>quamtetra

mor-bi visconficit» &extremaieneflus

in-terimit< Varii etiam reperiuntur qvi

}

levi & inani nobilitatis

nomineglort-antur» quamvisnulla propriainduitria

commendari queunt, fibiad gloriam

lurBcere exiflimantes fub umbra glo¬

riaroajorum iuorum latere,

qvamvis

rnaximis fceleribus fe permittant,· &

airiumplenum fumofisimaginibut>

uteft

Upud Stoicorum principem» nobilem

facere putant« Qvantahodie Glorsa.» t

eft» qvanta virtus, facile reliqvos

bi-bendo vinccreδ;plenisCyatbis exhau-rien- I

(29)

riendis viåoriam atq;palmamohtine« ref Hiequiexcellit» adqvavisobcutv. da idoneuseileduciturs hu ic haoores, i deferuntur fumrnfi Invcnies&£-Ios>, qui usque adeo omnem exucre

pudo-rerBj utdemalitiaetiarnfua,

deilam-•« O

tus, de libidinibus» heiluationibus »

fcortationibus>impcfiuris>& aüis

fce-leribus impune atq; adeolapide aufint

gloriari. At fana ratio has horainum

krvasjam dodum averfataeft.

§< 4» Quanquam Sutern hi jam longa ferieenuroeratiiroprudentiores,

faliunt, ab iistarnenqui longorerum

ι Ufu prudcntiam acquifiverunt, arboc

ex fructibus facil«

dignofci poteft

nonenim animo

conceptumfcelusdiu, diiiimulari poteft» utvidere eftin ty¬ rannis immanitfimis> qui cum

popu-lum fpecieIenitatis&zdementia?

deli-nire cuperent, infitam tarnen

imma-nitatemdiudifiimularenonpotuerunt?,

de quavide plura in Cap,

hujusre-&ius itat}; quiemergere&

inclarefcc-fecupiunt, faciunf, fiin virtutefpem

omnemfixarQ locataroq;

habeant.

(30)

21

tellex.ere hoc Roman»,

idéocpduoex-truxeretempJa, alterum Virtutis,

altc-rumHonorisnominedeiignarunfcqu#

itafueruntconftrudla, utprinsper

vir-tutistempium efleteundum,

quamad

templumHonorisdeveniebatur: nec

ullus alius adtemplum Honoris patuit introitusnifipertemplum Virtutis»

A-lexander ab Alex,quo ipfo prudentes

xiii, eile impofllbile penitus ducebant

aiiapoiTe pervenire via ad culmen

ho¬

noris, nififola virtute*

Nonitacpii-cet fub fucartü virtutis prasrextu ,

o-mncmgloriamfibi

adfcribere, fedpo

tius illudPliitarchi anteoculos

ponen-dum eft♦ quavücorona quemvisnen

de-cet viflorem & Bcrnh.in ierm, inquiu

non reflifedperveyß antmi eft , quotrere Gloriamtånonexercerevirtutem, tåw*' kcoranari quinonlegitime certarit,

5. Hisira conftitutis,

fupereih

utrationem iilam» quaad Gloriam ve-ram, fecuram ac folidam pervenirc

poilumus,

accuratius

infpiciamus:

ea

nempequa? virtute

acquiritur

>

virtute

(31)

*3 zßaitBefhh* ζβ eijure debetur ScCic*

pro Rofl Ameri* Is mihi videtur am«

pliiBmusqui fuavircutein altiorem Ιο¬

ί cumpervenit,nonqui afcendit peral*

' terius

incommoda* Ec conflftir haec

praecipue in reäe ac praeclarefaden«

do*

quodfitquandoexpradcriptovir-I tutumaclegumpubliceacprivatim ita i vivimus» ut proprio noilras confcien«

ti^ primum fatisfiar» Deinde ad

Pa-triam talia proficifcantur offlcia ac

commoda quibus univerforum falus

promoveatur ac defendatur > Sc uni«

cuiq$ demum hominiquodei debetur

tribuatur. Opcram deinti? dabirj ut

feveraüfuerit, quieje ξβ vult

>ξβdebet% Ό qualk ab omnibim cupit celebrare ie<

cundum pradcriptum Socratis* Hoc

autcm paäo in uoiverforimi aoimosr*

quaii influens»

benevolentiam»chari-tatemqj iunimam flbi quis conciliare

potcit: qutemedia etiaroå DivoPaulo

«approbantur dum inquit: jßhtcecunqttc

fkntvera^quxcunq^honeßa,qu&cunq.jußa* pura-iqu&cuncfcaccommoda*qu&«> .

QHn% boni ortiwis : Si qua vitim>βqua

(32)

Η - .. ,

Utuhtc ccgitfite. Phil#4« Natt*

finish

virtutis primus acpra?cipuas

eA

parerc Deo>& dcindcacceduntaHifinesiriin9

principales,

jucundiilima

confcientia

redefadorum, Gloria, diviüa?, ami· citix, &id genusalia4

Gloriam tribus rebus conftaredicit

Cic42» oft«nempe /,Sidtligit

multitu-do4 2.Sifidemh&beat, j, Sicumquadam

adra'tra-tionehonorenosdignosputant.

Sed

Gloriamibiproaudoritateaccipi

Boe-clerusInft« Polit.exipiatradatione

o-itendsrenondubifat. dicens; Extri*

hmiäiipartibu*, fecundaac

tertia,propriλ

auBoritatüfunty quatenu* d

benevolentid

diftingvuntur.

ßßuod

β

enim

fummatim

agendum

φ

, au3orit;u omnino

ei

adejß

creditur, cuifidem habent hominesquem admirantur» verbaiunt Celeb*Boecle»

ri« Triatarnen illa å Ciceronelococb

tatp enumerata virtutem ieuhonefta*

tem pro caufa efficiente habent»

Tic

tarnen ut aliavirtus aliud rnembrunu

Gloriaemagisattingit, & plus

efficaciaS

huc confert,nempequa^iuntleniores* &magisutfic dicam ibciales>

(33)

commu-Sriitatite>höttoinumaptaé, qoöfen fu

re-üe Cic«ηoff,ij* quanfuain ofnnis vir*

tus nosadfe aßiciat, faciatfyuteosdiliva·* tKu-i in éfuibu* ea inefßviaeniur: tamtik

jußitia ξ£ libeValitas id maxime ,mfßcit

cumquoconföatit locus ibptacitatus

5

addienam poteftcomitas>

Manfvetu-dojModeflia,cumfimilibusvinutibuH

^undaméntum itaq; veric Glorie;norr

inievkatepopuü ponehddm, camca

ftabile & icmpksrnumdomicillumin

virtutecollocarmcujus lumen celefaris

opinio confequirur.

§. 6. Ex hisfaciiéapparet

virtu-tcm eiTe caufam eificientem perfeåeö

Gloriat necquodvis ciecus, ied exceG

lensut inquitGic4&adrmrandum: Et

nemirura cuiquara hicvideattsr, quoci

Virrus excellens hic cemmemorarurt

cum tamenomöis virtus ün hoc

eil collocata i'nter gfatvtytvy οιηξβολ^ AuthoreAriü/cieraushujusexe11entia£ rationera eile-, cumab extremis Ion-»

giffinae recelTeritl Eft énim ut cen^ trum inGircülo, itavirtütis cxcellen«

iia inrßcdig CQtiftitma» a quoii quis

,

(34)

ι6

velparum rcceiicrit,&iilud centrütiö}

&haec deiinit eile vircusinquit Volf.m

commcnt,ad ofE Cic4 Necrurfüs

o-mniaquce funtadmirandagiorioia di*

cenda, nam tum monftra atq;

prodi-gia> qu$ rnagnammortalibus admlra· tionem incutiuntgloriofa haberéntuts

fed eatantum admiratida hic ium in«

telligcnda quaeab hoiieftate& decore

animiducumur, UtfuperarealioS pru-dentia, juilitia»&c, tumenim Gloria demum locum habet» cum excellens

&admiranda animi pulchritudo con*

ipicitur» qu# moftaiium animos itä afficit» utfingulari charicate dignam-*

éxiilimet» tantaenimeil visinvirtutis

amplirudine » ut & hominurnanimos

fufpenfostencre, & iuiamore

infiam-mare poteft* itavirosvirtute

prceitail-tes» tantumob infignemacilluiirertLs

virtutis fpeciem ample&imur quan-quamnullamutiiitateranobisafferünt.

Nam quemadmodum pulchra fpeda*

L

CüJa oculos>fvavesfoniaures> palaturil

cibidulces: ficJuilitia,& huic

cogna-tx virtutes animoshominumalliciuntv

(35)

%?

& conciHant. Kec miriim ii enim^

Oorporum

fbrmofitas

,

membrorutn

concinnitas, & pulchra

lineamento-rumdiipofitioamctur,

quid ni

animus

admirabilihoneftatisfplendoreac

de-core exornatus, in fui amorem

pelli-eerepoflitquemvis

horninem,

quiali«

quo faltem

modo

animunj

ad

bonita-tcm exculmmhabeat; quod etiam

in

Rcpub.Romana

viguiiTc

affirmat

Vell.

Patricul, 1.2. c.128 ubific concludit :

Wrofeffohocfenferunt,in

cwjutcuttfy

animo

yirtu*tnefféhetplurimum

ejfe iribuendumψ

Etut virtutcflorcnteshomines

ve-neratione quadam

&

infigni

benevo-lentiajudicamus: Itaflagitiis

inquina·

tos» & omnibus virtutibuscxpcrtcs,

quamvis ab iis nunquam

laefi,

conte-nanimus,&jufturaodium

concipimus«

§t 7. Hincpatet

Gloriam

verauaå

lumine virtutisoriri» &nonaberrore vulgi pcndereut

Anabaptift«»

&Phi-loiop.Cynici

Tibi

pcrfvadebant*

Ve¬

rum eftvirtutibuscontrariafemper

cf-fe vitia; fallaci tamcn

fimilitudinede-eipiuntur

multi;

ut

vitia

pro

(36)

η

bus quam maxirne celebirenf» & bas

vicifliti) illorum loco habértt de qusu PoctaQvid.Ileroed. Amoris v.323.

Ei malafuntDkma bants: errorejub

illo ,

Pro vitiovirtuiGrimmaftpetulit. '

Quod etiam affirmaiSeneca Epift»120,

iJMalainterdnmß/eciemhoneßiobtulevunty

funtenim virtutibtt4vitia eonfinia,ξ$per.*

di tis quorp ac tuypibua reelljimilitudo

eß>

l?cne itaqj adrnonet Cic.in Part,c.23» cernr.ndadiligenterjuxt, nefattant

nosea

ni tia.quaDirtuiemvidenturmitari:νam

frudeniiam maldja, gf liberalitatemeffti·

ßoi £*? fortitudinemaudaciaimitantun&Cft

quasibilonga

fcirerecenfentur:&Sc-nee,lih» de Clement» Q,%.funtDiua

qu&-dam Dir.tutes imiiantia>,

qua non

pcfj.unt

jjecerni., tiißfignaquibus dignofcantundm.·'

preßens,

invna eriam hominisnon

pau-ca inveniumur

quse virtutibm» virtu-tesq; yitiis å multisaccenieri non

ve-fentur» und« PortiusCato BelloCati

c. 52» apud Saluilium queritnri Jam

L

pruUm eqziidemnos der λ verum DOcabuU

α

ψißmus. : bona aliena Urgiyi liberalitas>

makrum r,eyum audaciafortitudo uoca*

(37)

20

tun Quamobfemexquiiira notitia

fm-gularicura* veraåfalfis, virtutes åvi*

Iiis fccernendi opuseil: n.e doiis fuis

fucatihomines nosin caiFesfuasindu·*·

'

cant* Sed quo h.a?c resdifBcilioreih

eomajori cautioneopushabet: Com

fitendum equidem? vültura>aniimin*

dicem haberi, quodexeo affe$usin¬

terna & animushominisperijpiciatur;

docet tarnen quotidiana expen*entis>

mukös animum latentem ita verfutc

tegere% utfub placido vuku odia

acer-biilima recondita habeant. Verutru

enirnvero aiifercveoirt vixpoteftquin fuo tempore aperiatur Ingenium tur»

pe: Nihil enim iinc virtutis pr^fidio

diuturnum eil» quamobrem dolis aQ

fraudibus in diuturna poiTeilione

3au-dis pcrmanere nemo poteÜ:

turpe eß cjuamvü occultatur honeflumtam

Pienfieri nullomodopoleβ Cic* firou'a

tio-nis enimtegminedetraäo) fraudem.*

ipfumtempus fepc dctegit, quoniap

nihil folidi ac eminentisin fe habet,

fedeil tantum inanis quasdamfpecie,& ftultofum oculisobverfans, qu^ cum

(38)

fi

•procu!apparetiampla &

i nfignis

^?I

|urjfiveropropiusaccedensjam attre-£lare> &in manusfumcreitudea«

eiFu-giti , /.

ParItvibw ventes, volucri^

ßmilima

fornm.

Solaita4- Virrus clarateternaq;manet»

anifaosmortaliurn flpirifica fui

perfun-densvoiuptate? VeraGloriaradices agity

■atcj.propagatuy5 fiäa omnu tanquam

fio·

pcuh celeriter decidtmt, necfimulatunu

quidquampoéefle(Jé djutuynum Cic*

2»ofF.

Η· Siaüquando autveravirtus invidiae teqebris obfufeatur» aut vitia.

fimuiatione virtutis abiconduntun. ■», tumicicndumeil* nec diu virtutis lu¬

men obicurum eilepoffe, nec

quid-quamfidlumaut

fimulatum

in diuturna

laudeveriari ut in §praecedente aliqua

möda demonilratumeil> & praeclare

Socratisapud Xenophontemeam

tau-turoeile eertamad gloriam viam

alle¬

rebat, quae virtutemunitury

ξ£quts^bo-nu* utfit< non ut videaturfoiiicittw

ejfi

$unc ofiendattiusiaiatameirevir¬ tutis,

(39)

Sbiisvim» utnon folumomneminfa«

taiam atc]$ calumniam maiorura icele¬

re autcrrore conflaramdeleatatq;

ex-v tiiiguati Ted etiam ita ut tandem

im-probi> atq;imperki, bonos &

virtuti-dediiosegregie laudate cogantur, δε

eosetiamquorumcupiditatibusiDfeilit

efti infui admirationemcommoveatj

&ab ipßs deniq; hofiibusegregiae di-gnitatis confeiTionemexprknar.Qncd

omnium ternporum

Hiiioriae

pailirru

teftantur: EtHomerusdumi?riamuni inducit, vafiisEncomtis celebrantem

principes il)os Grseoså quibus

ingen-■

tes clades acceperaf* idem oftenderé

voluk & Ariil· Jép»-Ethi. c.4. förlo*i tnquiti eftverλ menfura £5?regulafecun+

dum

quam* omnium γerum, maxtmeve*

Μaüionum humanarum beniias

£*ffjsrfe-ttio aftimanåa iß, Ad decus &

hone-ftatetü nati iumus; &ipfa'Datura

igni-cüios innobiscxcitavit» atqj exiguas

quafdamrerum notifiasimpreilk»qusö

ßtßimpeffedse

funt>niijab arte

expo-«antur, fitramen utbis fe minibusin*

(40)

φ'

'& perniciofis legibus mfiimn ünids* virtmero tarnenfümmis laudibus effe-> rendam judicbmus. Quisenimhomo

a mentis poteftateadeo exivit» & iui prorius impos faåus qui nancupit fe jufturo &gravemexiftimarir fidemqj%

comlnentiam &anirai exceilentisma»

gnitudinem non fufpiceretf

Etü flagitiamokitudinipulchraj viderentur> mal i

homineseanontan-toftudio occulcrent> necexplcndze Ii-bidinis gratiatcnebras& luftra

ieqüi-rentnr: neq; poft commiiFum fcejus*

tibi ille motusanimireildets

quiratio-nis Judicium impediebat

varisiigniso-itenderenr,fe ailiiuo confcientia?

cru-ciatu affici» Teftis eil Euripides ubi

Pbacdriam iliam aöaore iüicito

furen-tcm> &Medeam multiplici parricidio

conraminatams dedecus fuum

lamen-tantesind^eit» Utjam nihil dicamde

Tyrannis DionyOos Neronc &e#

ho-minibns fccleitiffimis fi modo homh

nes funt appellandi potius? quam

im-pörtunaqutedara monftfa: qui quan-quana multacontragensris huriiani fo^

(41)

cietatem irapié ac

nefarié

commife-runt, ramennunquamadeo

confvctu-nisimprobitate vincebantur»quin

vir-< tutis

maguificentiamfuipicerent, Ncc

ι aroplius

opus eft hane iententiam

cx-empiis illuftrare, cum vitacommunis infinita taliafuppeditau EteftutVa¬

leriusMax. 1.8« dielt: Virtws nee ab hk

etiam ψύ contemtum ejvt introducereCö+

nantuy negligitur »

ξβ

natura

fape adlau¬

dem velignavosimpeHit

Ladt, Ii b,3,

uIl¬

de peripicuum eft univerfum genusr*

humanuni in virtutis laude mirific©

co ηieniire: ^uodfitnonlege>more-taut

inßituto utinquit Oforiusp, m,134, fed

wfitonatur<&judiei9, htenimfolemtueere*

ignemcalere, fentiunt univerfi·»

itamor-talesomnes quamvtåimpuyij

judicant

vir-<

tutisexcellentiam efjeadmirandamf$pra·*

dicandam ξβ omntum ftudio compleften*

dam. QuodteftaturiofeiMrift« Ethic,

6.13, ubi fatetur

7ταβ·ή$1ι<χ,ςα,

νττάρχην eprjrc-t, ac eiTeJixcuw c&foaCpov Ethic, 8.13. νομ,ον xomv i, RetbC c,lo»

&Cic- deleg, 1,1p4 m,2ί8· inquit: in*

fitam

ejfe

innatura'legemt quajubiteaqu*

(42)

34

jnnm^·

.

facienda funt,

frohihetfy

contraria♦ §, 5>* Cura:avitiisnonabllinemuä

cum difcrimcn boneüorumac

turpi-um> fivc notio honeitis per notitias ,

naturales nobis iniunt ? Vitiorum ea

eftratio,utfaciicquidemadharrefcant*

difficiic autern aveliantur, tanquamj blandiifimae Dominae animos

delini-untj ut non folumvideanturj Jed iru

fuper eiiam valde dulcia & gratafint*

utin naturam abeant; Uodeia-nenon

illepide compäfantur afpidis rnoriul·,

qui foporem in totumcorpusomnino

Jevem &nonfinevoiuptateadfert:un¬

deiäusquaü finefenfuinfomno

vacil-lat mortem obir# Idem perpulehré

cxprefiTiile videtur Homerus, cumfio-gitUlyiTis fociosiemelguftata lorode¬

cedere» abea pofteanonvoluifie. Ad

cundem proriusmoduro femel fufce-ptum dulcevitiorum venenum > non

facilepoteft relinqui, fed indics ma¬

gis magisqj radices agit« Quaenatu«

txdepravatio» utomittamprimaevam

ipfius corruptioncnci» ac indefccutam

intclfcftuscoscitatem, Suo quoq;

(43)

corelinquaminfignemantiqui ferpen«

tis vafritiem > & in detnentandis

ho-minibus itudiumindefefibm« Ex

pra-vacduca.tionei&corruptcia malce

con-fvetudinismaximaex partevenit.

Sed ut fiagitioös horninibus lux

in-fenfaeih noo quod aipeäom ejuspa-rumjucundum>autrebushumanismi¬ nusutilem exiiiimant, fed quod eatn iuismalis conatibus

avsrfariconipici-ünt; ideo adflagitia fuaoponurefuk

cipienda, nqäisrenebrsecosailiciunt: ita etiarn virtutis lux bis ioviia eihnon

quod lumenbocparum coelefte atquc

divinum cxiftimant j ied quia iilud

fceleri contrarium acinimicum eilo

vident» & virtutis luce amota» quafl

ioleoccidente,tenebrasfuturasvident» atq; iic multo liberius ie peccaturosr* credunt, namindign^patiuntur, pro*

pria icelera ahorum fpiendore repras-bendi: δζhane obcaufamvirtuti inii-diasftruunt·

§* ίο, Huic vitio accedit etiamji

Invidia,quamcomitemeife virtutisae Gloriae perpetuunMot

literarum

(44)

36

numentacomprobant, tot

clariflimo-rumvirorum cxernplainiinoant3

tan-taq; omniura leculorum

experientiiu

vel fufficienniiime demonftrant« ut

Cic»fuo etiamtempore iit coaäus

ex-ciamare proCorn.Balb,dicendo:

joujutfeculi labes

quadam

macula

vir-tuti invidere y fioremop dignitatis infrin-gere.

Quaeamentiaquamvis

bonis

te-tum atq;infeilum malum intcrdurnj

cft» indicantiameneoipib invidi,

ie

illiusrei laborare inopia, qua alii

pol-lent, de qua Verulamiusin fermooo

Édéinquit; qui vijsiutü ipfe eß expers,

invidctvirtutialtcriu*: etenimanimi

ho-minumfepafcunt &deleBantur> aut

bono

proprio aut malö alieno> qui&qtprtmo

ah¬

mento caret> fatiabitfefecundo ; 1$ qM

nuüomodofperetfeadvirtutemalterituper· venirepoffe, ipfe fortunamejus

libenter

de-primiti utminorintercedatdifparitas.

At-tamen quomajorem dolorem

capiunt

horn ιnesperditiilimi exaliena

dignita-teeoipfo clarius indicium fui

judici

dant3 nunquamenimtantainvidia

(45)

,

57

kmiηes (ingulari virtute in omnigenere

redundant ejjelaude

imrnortali dignas

icritOioriusp. m4152»

Hinc

concludi

j potell, quod virtus

cmnium iropro«·

bilTimcrum etiamconfeilioiiefummis laudibus effertur« cum neq;

ffagitio-rum inviiafeditas> ncq?invidi«

detc-ftabiiisimnianitas poiluntlaedem

ho-neilatisimpidire» quod Sencc«

apertis

verbis inEpiil466.oitendir>

J^uemad-Modum minora luminaclaritasjoli&

objcu-rat,βcäalorei>moleßias■> injuria*, virtu

rnagnitudine fua

ehdil

atfy

opprimit

>

ξ£

quocundpaßulcit■>

iki

quid

quidßne

ea

appa-■

retextinguiiur}nec

magü

ull

(im

portionem

habentincommodacum mvirtntemmeide -rentquaminmarenimbus* Et

hxc

efi

tlLi

Gloriaquamexpelendam

judico.

§. ii. Omnes feré gentesinter

fe

convenerunt nihil eile åvirtute

profe-&nma quodnon

fit omni

ftudio

com«

pledtendum,iiantiquitatismemoriam

repetere veiimus, videbimus

feré

o-mnesqui iapientia

praeitantes

funtha-biti, ampliiiimis honoribus

ufos

>

eo-lumqsconhlio resmagnas

(46)

&

tas* Quare etiam nullusunquam

Ty-rannidemafFe&avit» quinonprius

o-rnnemcontenrionem incoadhibuerir, utvir virtutc excellens> &public« iih columitatis amans haberetur, Sadr*

goari virtutis opinionem eile qu« bo-mincsad fe amaodumallicerct.

quod

Ariih Eth, 4. affirmat» itaφ

quemad-modura aOcupesauteica >

autöitulaa-ves alliciunt, atq;tandem improvidas

illaqueantt ita etiam Uli qui popuium infidiis opprimere ilatuunt hoc

pri-mum aueupio hmulatas virtutis hbi

u-tendum putant*

Quovero pa&onosveraGloria

di-gnos reddamus, bonamqj opinionem

de nobis hominibus afieramus, itcm quopaäo infamiam&ignominiara

fu*

giamus facileoitendipotefl;.

Sicnim

honosvirtuti tanquam merccsdebetur,

vitiis omnibus iepoiitisvirtutem

cola-mus quam Gloria fequitur ut umbra-i

corpustefteSeneca:

&noftrasappeti-tionesquammaxime poiTumus

ratioui

fubjiciamus« Imprimisautem ne

per-verfo more ac vitigfo fcelus

aliquod

--- - - * *

(47)

com-committamus diligcntiftimé caven«. dum eft» quod iiocrates nonnihilmu-tatis vcrbis hoc modo eifert: nempe»

fore hominem cekberrtmum ac

laudatijjt-wumj fi'ipfe ea nonfecerit, au<tf$cla.aba*

l\i&reprel:€ndi4ntur> Sio eutern impetu

quodampeccemusobnaturaehumana:

iofirmitarem: vix enim fieri poteft,

utinhoc mortali corpore

inclufusim-portunoq; fenfuum comeacu ieptus^

quisquam , quamvis ad optimum Sc

propeDivinumnatura' habuum■»

pra?-ι claraetiam inftitudo» &diicipiiaaac-cedatj motusanimiitäcohibere vakat»

ut nonaiiquando rationi adverfeptur.

Quod fi non habitu ied mom animi

fepentinopeccavimus, Scpoftfaäura: poenirersnos ofåendamus,

fecotumii-km faeinus quacunq; ratione

poiTu-uaus expiemus, omnesq;mtendamus

uervos» utimpetum hunc exanimis"*

uoftrisdeleamus, venia nobistum dä¬

ripoteft» necidcirco

continuaoppri-toemur infamia. Faeinusvero

com-tahUimomninoinficiarivelieut vuigo

kletu» nihil aliud videtur» quam

References

Related documents

quod folum realem habet eflentiam extra. mentem» Quocunque tarnen modo vcrbum effe iifurpatiir, Ens eil;

cent, qui non voce tantum, verum etiam o- culis quafi aiiisque corporis partibus, geftibus conformandis deftinatis, auditores alloqvun- tur, iignis equidem ii npn magis certe

inter alias boni divifiones frc- qvenäflima eft ea , qua bonum dividi fo- let in hone β um y utile &amp;

Cyündrus facüias movcatur in piano, qvam aliud •folidum reguläre qvod figurata planorum adeptU

proximo fubfeqvitur gradu: duplex ii, luminis privatio qvid aliud efle poreft qvam gemiriä umbra. ut reéte concludic Aguilonius

tes acquales, quibus quaruor interfeiiibnum punéiis quatuor aill« gnant ventos j quoi cardinales vocsnt; quia å quamor mundi car*. dmalibus

nosperducendi,ratione tarnen cogni- peI tionis iliius, qua in altera vita Deum a.. A

ris columna, necefleert; quod aucem lub rigida ad fenfum brumae frigöra mercurius nonnunquam inferior appareac, impucandum contra puritati ac ferenicaci aeris, quae eciam. cum