Monitum Socratis de cavenda misologia thesibus nonnullis illustratum, quas venia ampliss. fac. philos. Upsal. præside doct. Dan. Boëthio ... pro gradu philosophico p. p. Nicolaus Mobeck stip. Sleincour. Ostrogothus in audit. Gustaviano d. X Junii MDCCCIX.

ίγΰ

MONITUM SOCRATIS

DE

CAVENDA ΜΙΣΟΛΟΓΓΛ

THESIBUS NONNULLIS ILLUSTRATUM,

QUAS:

VENIA AMPLISS. FAC. PHILOS. UPSAL. PR^SIDE

DOCT.

DAN.

BOETHIO,

ΣΤΗ. ET POLIT. PROF. REG. ET ORD.

PRO GRADU PHILOSOPHICQ

P. P.

HI COLAUS ΜOBECK

STIP. SLEINCOUR. OS T ROGOTHUS

TN AUDIT. GUSTAVIANO D- X JUNTT MDCCCIX.

Η. Α. M. S.

MONITUM SOCRATIS

DE

CAVENDA ΜΙΣΟΛΟΓΙΑ

THESIBUS NONNULLIS ILLUSTRATUM

j^apienfciae

in antiqua

Graecia &

veteri

Latio

Studio»

Iis _{volupe fuit, inter filvas Academi quaerere ve¬} rum. Piatonis doétrinam fe profiteri perhibuerunt,. _qui fcienfciarum _{reliquias in Alexandria coiligere &}

reftaura-re _voluerunt, nec ullo _{tempore cesfavit omnino inter}

Philofophantes mos, rivulis e Platonico fönte derivatis fuos _{rigare vel hortos vel ipineta, usquedum, poft}

va-rias rerum _{philofophicarum converfiones variasque ten«}

tatas ad _{adyta veritatis penetrandi vias} , noftra setate

Philofophia in fublime tendens cognatam fibi in Piatone libere _{philufophante confpicuam mentem melius asfequi} & aeftimare fibi vifa fuit. Inter novse hujns _{in Philofo¬}

phia Scenae fpeélatores, dum vires ad eandem

juvan-dam & _{peragendam non fuppeditant, Iibenter locum}

no-bis _{asfignamus. Sed in eadem fpeftanda Votum}

fuppri-mere non _{potuimus, ut Scenae bujus adtores iinceram}

illam Socratieam humanitatem in Piatone _{philofophante}

confpicuam & ipfi difcerent, & ad eandem per totum

rei litterariae & _{fcientiarum campum propagandam nulli}

parcerent curae.

. Perlegenti Dialogum Piatonis, qui infcribitur Phado,

occurrit locus de _{ΜlacKoyia cavenda, qui liberale hoc}

) 2 (

Fiainae humanitatis ftudium, in omnes fcientias

propa-gandum, fpirare

mihi

vifus

fuir;

illum itaque

adferre

&

thefibös _{quibusdam illuftrare volui.}

Scilicet in hoc _{Dialogo Socrates}t, ultimam fuse vitae

fcenam in carcere eodem die, quo jusfus venenum

bi-beret, inter amicos & familiäres agens, ut & animum

eoelo _{cognatum, quem per totaui vitam alere &}

con-fervare itidefesfo Htudio ailabo*averat, fibi ipii felicis &

ad meliora _{per mortem transmigrationis fpe engeret}

atque firmaret, & eum in amieis fupra caducas & peri*

turas res _{politurn excitaret,} & _{rationrbus muniret men·}

tis babitum, in quo virtutem & felicitatem & in hac

vita & in morfe asfequerentur, nobile de animorum im* mortalitate argumentum cum iliis coiloquendo

pertra-état; déprehenditur vero inter colloquendum ab hoc

ar-gu-mento deflexisfe, filum orationis pauüsper abrumpens,

ut & dudum allata melius fecum meditaretur & audito*

ribus eadern examinand! & _{medfcandi· tempus relinque·} ret, illos hortatus, ne temere & fine arte di<5tis

asfen-tirent, nam hac negle(5ta cautela fieri plerumque folet,

ut fcientiam _{q.userentes faciie in μιαολογιαν fuo cum da*}

mno> incidant.

Monitum de eadem cavenda Bifce _{profert verbis:}

κλλα ευλαβ/βώμεν _- - μη γενωμε^α μισολογοι ωσπεξ μεν μι> σαν&ξωποι γιγνομενοι. ως 8Κ εςιν ο, τι ccv τις

μείζον

Τ8Τ8 κα¬ κόν παύοι·, η λογ8ς μισησας. γίνεται εκ Τ8 αυτ8 Τξοπου μι* σολογια τε και μισανθξωπια. ητε γαξ

μισανθξοπια

ενδύεται

εκ Τ8

νφο^ξα

_{τι\>t- πιςευσαι· ανευ τέχνης». και}

ηγησαι&αι

παντα-ττασί: _γε αληθή _{είναι και νγιη χαι> πιςον τον α\}

θξωπον,

_επειτα *λιγον ν^εξον εύςειν thtcv πονε^ον τε και απιςον, και

αύθις,

ετε-ξον. και όταν πολλάκις

πάθη

τις, και υπατ8των μαλιςα £ς αν ήγησαιτα οικειοτατ8£ τε και εταΐξοτατ8ς,. τελευτων

3η

θαμα

πξα-3 3 (

Τϊξοσκξΰων μιτει τε είχνταε, κ«/ yypirai

&δενοε

ζδεν _{vytez &vm}

το _{παξαπαν' η 8κ}

η$ησαι

_{8 πω τ8το}

yr/νομενον; - - - Otweu?

αισχξοι/, κα;

J^Aav

or< avfu τέχνης της πεςι τα _{α\9ξωπεια} ψ

τα8τοε

χ^ηιΒαι

_{επιχείξει τοιε ανθξωπαε. Ει}

yag τΤ8 μετοο τέχνης _{εχςητο,}

_ώσπεξ

_εχει,

_cJras·

_{«ν ηχησαιτο'} τους μ&

χζη-S8S και _{πονηξβε,}

σφοδρά

_{οΧιγβε ε λut}

εκατεξ8ε, Τ8ε

δε

_{μετχζυ,} ττΧεις8ε. Ouokw £ί _{ττο\ηξΐαε ayoov ιΤξοτεΒειη, ποών αν oXiyns}

koti ενταύθα τ8ε _{πξωτ8ε φαινηναι; εικοε αν εκεΐ'.η η ; επε/δαν τα} τιιςευτει _{Χογω τηt αΧηΟει είναι, ανευ της} πε^ι Τ8ς Xcycvs τεχνηε, καπειτα oXiycv ύςεξον αυτω

ϋο^η ψενδηε

ειιαι, ενίοτε μεν &ν, ε'ίοτε δ' 8χ ων' και αυΒιε, _{ετεξοε και ετεξοε, και} μα-Χιςα _δη οι _{ττεξί Τ8ε α\τιΧο~/ικονε Χο«/8ε}

διατξι-φαντεε,

_{Oicö' ort} ΤεΧευτωντεε οιονται _{σοφωτατα yeycvsvai τε, και κατανενοηκενωι} μονοί ort ούτε των τΤξαγματων 8$ενοε

ουδεν

vyιεε, ουδε

βέβαιον,

8τε των _{Xcyav · αΧΧα παντα τα οντά} ατεχνωε οοσπες εν ενςι-7TW ανω και κατω _{ςςεφεται·> και χξονον 8otva εν tJsvt} μενει' 8K8V, ω φαβών, _{οικτξον αν ειη το} πα9οε_{, ει οντοε} δη _{τινοε αΧη~} 98ε και βέβαιου _{Χoycv, και δυιατ8 νοησαι, επτειτα Τ8Τ8 ειπεσων} αποξη,

δια

το 7raexyiyvsoåai τοΐ8τοΐτι Xoyo^, τοις αυτοιε, τότε μεν δοκουσιν αΧη&εσιν είναι, τοτε δε _{μη, μη}εαυτόν τιε αιτιωτν, μη

δε

την εαυτ8 ατεχνιχν, αΧΧα τελευτων δια το _{αΧχειν ασμε·} νοε επι τουε _Χογονε αφ' _{εαυτόν τηναίτιων απωσαιτο' και ηδη} τον Χοιπον _{βιον μισωντε κωι}

_{Χοι)οξων}

_{τουε Χογουε διατεΧοι} των δε όντων _τηε αΧη9ειαε _{τε και επιςημηε ςεξηύειη;} - - _πςοτον μεν τοι-ννν Τ8το ευΧχβη$ωμεν, _{και μη παξίωμεν} ειε την "ψυχην, ωε των _Xoyav κινδυνεύει _{8οεν vyιεε -είναι' ·αΧΧα τιοΧυ μαΧΧον,} λτλ ύμειε ου πω ύγιωε εχομεν.

Ad veram _{atque ad majora incrementa indefesfcs} ftudio _{lennper tendenfem huiDanam perfv;d:ione»r»}

interna

ahitni vi _{excitandam & roborandam ipeétasié Socratieam}

Pbi-) .4 C

Philoiophiam, quam Plato proponere voluit, inter plura

alia ex eadem _{petita docuinenta, non obfcure tefiari vi¬}

detur, quam de perniciofo Mifologiae efieftu profert-, Ifententia·

Rationem feu _{Koyov refpieit hsec Philofophra, ut} in-ditam humanae menti Div inse naturae _{όμοιχσιν, ad}

abfolu-tum _{undique tendentem, quse, fecum in omnibus}

con-fientiri ftudens, ad verum & redbarn tam in _judicando quam agendo ib la ducere potefi.

Optandum föret, ut illi, qui in veri & honefti

fun-damentis _{inquirendis operam collocare voluerunt, ab hau} rationis notione _{nunquam aberrasfent. Si vero,} quse-cunque fuennt ab eadem recedendi causfae, eandem

de-feruerint hominum _{opiniones, in id fapentioribus} alla-borandum eft, ut ab _{ancipiti omni iigniftcatione libe¬}

rala reftituatur & firmis muniatur _{praefidiis, ab eadem}

enim _{pendet quidquid praeflantis, perfeéti &, altiora} ipi-rantis ab homini bus _{unquam exipedlare licet.}

Omηis ad humanam _{perfeélionem & falutem}

fpe-ébans tam Divina _{quam humana Auftoritas vera fua} deftitueretur efficacitate nifi libere _{progrediente rationis}

auéboritafce _{agnofceretur & firmaretur.}

Male _{itaque rebus hηmanis femper confuluisfe}

pu-tamus ilios. _{qui p^ogredientis rationis conamina} cancel-lis p-o arbitrio pofiris circumfcribere & aliis., quam ratio ipfa fibi injicit, vinculis eobibere voluerunt.

Ad alendam _{ignaviam, cui tenax adeo adhserere} videtur humanum _{ingen tu}ra, & ad fufFocandos om ηis

) 5 (

divinioris indolis ignicuJos unice

confpirant

quae

libere

progredient! rationi

objiciuntur impedimenta.

Haec

vero

quamvis fublata

fuerlnt,

fieri

tarnen

poteft,

ut

verum quaerentes, ii, ut

Socratis

utar

verbis,

άνευ της ττεςι ths

λογαε τέχνης progrediantur, a

frde

rationi

habend

a a

ver-fum contrahant animum ek inμισολογιοιν, a qua

cavendum

esTet, iiicidaηt.

Non male illuftrasfe mihi videtu-r Socrates hujus Mifologiae causfas, dum eandem

eodem

modo

ac

Mifarr-thropiam oriri indicat.

Sciiicet

ut

iile, qui

probitati

&

amicitiae hominum niniium fidens> fe fuaque temere illis

eredidit, fed iaepius etiam a

familiarisfimis

fpe

fruftra-tuiii fe fuisfe doluir, eo facile delabitur, ut nihil

fineeri

in homine unquam esfe posfe putet,

& ad homines

de-fpiciendos mox odio

habendos

pronus

ferri

foleat.

Sic

quoque,qui dl<5tis

&

argumentationibus

ab aliis

pro

veritate

venditatis fine de bita crifitemere asientiens, exortis qua« eunque e causfa, quae non

prseviderat,

dubiis,

facile

con-funditur & deturbatur, ut nihil rationi firmi, nihil veri

inesfe exifliniet; fed omnia ficut in Euripo furfum deor-liimque ferri, nihiique, quo

veritatem

quasrens

nitatur9

frabiie & confrans unquam inveniri. Hmc

evenisfe So¬

crates _{indicat, ut fuminum} fapientiae & acuminis

eulmen

fe _{attigisfe putarint illi, qui}

_Scphiflica

_{arte omnem ra¬}

tioni fidem tollere alJaborant, pesfimamque hane

fuan*

Mifologiam propagare

ftudent.

In _{iis, quae prseilantise}

_&

_{pérfe&ionis humanse}

prae-fidia _{fpeétant, Mifologiam hane}

_frequentem

_fuisfe,

tefta-tur om ηis sevi _{expenentia; in}

_his

_vero

_iniprimis

caven-dam esfe, _{ipfa rei necesfitas*docet.}

_{Socrates in}

_Hs

oc-eupatus, quae ad altiores

fpes

generoßs aninys

ra»-) « (

randas & firmandas _{conducerent, Iocum moniti de} ca-venda _{Mifologia prsecipue elegisfe videtur.}

Ufc vero _{ab eadem rite caveatur, qui}

vera aliis pro-ponunt, Socratis exemplo, non fuam neque aliam quam-cunque externain au&oritatem difcentibus cbtrudat, (ed

ut iuis videant ocuiis curet, ut _{propoiita examinare, &}

ad dubia, quae vei fua fponte illis occurrunt vel pro eo, in _{quo pofiti funt, rerum ftatu occurrere}

posiunt, re·

movenda & folvenda _{praeparatum habeant animum.} Nus-quam magis dubiam, vacillantem & inefficacem de re¬

bus ad falutem humanam _{praecipue pertinentibus} perfva-iionem _{invenies, quam inter homines, quibus externa} auéloritate ademta fuit rationes _{ponderandi &} éxami-nandi libertas.

Ab illis vero, _{qui veritatem quasrunt, ne in}

Mifo-logiae periculum i'ua culpa incidant, jure reqni.-itur, ut

ante omnia _{veritatem, ad quam infira rationis vi ad} al-tiora tendente _{impellimur, probe a ratiociniis &}

argu-mentandi _{rationibus, & formis}

, quibus homines eandem

firmare & _{explicare conati funt, diftingvant. Has enim} mutabiles, erroribus mixtas, ad _{puram quidem verita¬}

tem _{laudabili ftudio interdum progredientes, illam}

vero nusquam asiecutas ubique invenies.

MiTologiae crimine abfolvi vix _{posfunt, qui formse,}

quam juvenes didicerunt, Syftematum ita adhaerent,

ut in illa veritatem unice latere _{putent, non rationi, fed} ib33 _{ignavise faventes. Nec minus in Mifologiae} petieu-Ium incurrisfe videntur _{illi, qui novis inhfantes. in} mu-.tata eorum,quae antea invalueiant, forma omnem verita¬ tem

tern latere fibi _{perfvadent, mutabuntur enirn haec ipfa,,} quse jam laudantur. Qui veritatem ad quam tendit ra¬ tio cum forma, _{fub qua pro diverfa rerum mutabilium}

conditione eam _{quasrere & proponere ftuduernnt}

mor-tales, _confundit, vix a Mifologia fe immunem praefta-re vaiebit.

Ad veritatem _{per liberum rationis ufum non nifi} fenfim _{adpropinquare licet. Mifologiam itaque ilie folus}

evitare didicit, qui, veritatis araore captus, progredien¬

te«» rationis conamina _{incorruptojudieio fequi & ponderare}

non _{defatigatur; veritati ad quam tendit ratio fupra}

ca-ducas & _{perituras res mentem evehens illiusque}

impe-rio fidens. Hic enim _{nunquarn fpe, quam conceperafc,}

fruiiratus, eulpam a fe in rationem devolvere conabitur;

fi dubia interdum animum vexant, non concludit, nihil in ratione fanum esfe; fed ut ipfe fanior evadat

oirmi-bus verioirmi-bus curat. CTyia>s vel optimum vel unicum