• No results found

Dissertatio de philosophia Socratis. Cujus partem priorem cons. ampliss. ord. philos. Upsal. moderante mag. Daniel. Boëthio ... publicæ tradit censuræ Carolus J. Uddenberg, Calmariensis. In audit. Gust. maj. d. XV Dec. MDCCLXXXVIII

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio de philosophia Socratis. Cujus partem priorem cons. ampliss. ord. philos. Upsal. moderante mag. Daniel. Boëthio ... publicæ tradit censuræ Carolus J. Uddenberg, Calmariensis. In audit. Gust. maj. d. XV Dec. MDCCLXXXVIII"

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

D. D. *

DISSERTATIO

de

PHILOSOPHIA

SOCRATIS.

CUJUS PARTEM PRIOREM

qua-rJt.^-U.

\

CONS. AMPL1SS. ORD. PH1L0S. UPSAL.

MODERANTE

Mm.

DANIEL

BOÉTHIO,

Eth. et Polit. Prof. Reg. et Ord.

PUBLICTE TRAD1T CENSUR/E

CAROLUS

J.

UDDENBERG,

calmariensis.

In audit Gust, Maj. d. xv dec. mdcclxxxviii.

(2)

TULLNÅREN

ÅDEL och HÖGAKTAD

Herr

CARL

MAGNUS

UDDENBERG,

Min huldaste Fader!

*

-An/e

med

välbehag

tillägnandet

af

detta

Äcademi-fka

förjok.

Det

torde

åtminflone

vifa,

att

jag ej

vill

fhfumma

något

tillfälle5

jag

kan ådagalägga

min

lift

ig a

årkånfla

emot en

huld Faders

vålgernin-gar, och den

heftåndiga vårdnad hvarmed

jag, un¬

der de

uprigtigafte

bn/kningar for Defi

välgång,

fram*

härdar att vara

Min Huldaße Faders

lydigfte Son

(3)

DE

PHILOSOPHIA

SÜCRATIS.

§. I·

Celebrioris

merita magis

viri

memoriam

laude digna

&

habira

cujus

de

fuere,

vera

Hiftoria,

fapientia

in fatis «Sc incrementis fcienriarum

enarrandis

occupata ,

vix pofteritati

tradidic,

quam

Socratis.

Is e-nim

unanimi

fere hominum tarn antiquioris quam

recentioris asvi

con-fenfu genuinas

Philofophias

Moralis

parens

falutatur,

quippe qui, ut

verbis

Ciceronis

utar:

a)

Primus

a

re¬

bus occultis bJ natura ipfa involutis, in

quibus

omnes ante

eum philofophi

occupati

fuerunt,

avocavit

Pbilofopbiam,

ad vitam communem adduxit, ut de

vivtutibus

vi-tiis omninoque de

rebus

bonis

malis

qucsreret.

Et

non tantum do&rinas Ted vitae quoque

integritate

adeo

confpicuus fuit, ut

fama

per

antiquam

Grseciarn

vulgata

percrebuerit,

illum

Oraculo

Apollinis

Delphici

fapientis-iimum omnium iui aevi hominum

b)

judicatum

fuisfe.

Hujus viri

Philofophiam

paucis ita

defcribendi animtis

mihi eft, ut illius fcopus,

indoles,

meritaque,

quantum ex

genuinis

&

veris

de

illa

monumentis

colligere

potuerunt

viri de Hiftoria Philofophice maxime

meriti,

appareant.

Quamvis vero

verendum

effe

exiftimemus,

nc

plura in

nobili hac materia pertra&anda jure

defideret

eruditus

Le£lor, quam quae

prasftare valeat

tenuis

noftra

minerva,

vel permittat, quam

nobis

proponere

coa£ti i'umus,

bre-vitas, innocui tarnen

propofiti veniam

nos

facile

impe-A 2

tra-λ) Qtixltiones i'ul'c. Lib. 1. Cop. V.

(4)

) 4 (

raturos före fperamus, dum

fru£ius>

qnos ipii nobis

percepisfe videmur a

noüra

qualicuoque diligentia Sc

fol-licitudine in hac eruenda Hiiioriae Philofophiae parte,

noflris aequalibus impertiri conamur. Maxime enim illis,

qui ad Philofophiae adyra properare fatagunt, conducere

putamus, ut mature asfvefcant, Hominum difciplinarum

que, quas profesii funt, merita, ad habicum temporis, in quo viguere, dijudicare, ut nec antiquitatis praejudicio

abrepti, omnia, quae pofterius aeviim ad veram fcientiam augendam Sc ornandam protulit, iniquo

mordeant dente,

neque novis tantum inhiantes, merita antiquorum

Phiio-foohorum injufto deprimant jndicio.

Ut vero quae fit genuina Pbilojcpbice Socvaticce Facies, quae indoles Sc quo fpeetaverit, rite B. L.

judicandum

iiftamus, maxime juvare arbitramur, ut indicaris monu· mentis, ex quibus, ea quae Socrates philofophatus eil,

cognofcuntur,

quaedam [breviter

praemoneamus

de

Philo-iophorum, qui ante Eum vixerunt, laboribus

habituque

icienriarum, quando easdem corrigere Sc ad meliorem

me-tam dirigere ccepit Socrates , atque denique de

(laru

moribusque Reipublicse Athenienfis, vigente inter illius

cives Socrate.

§. 2.

Inter eruditos difceptatum fuit, an fcripta reliquerit Socrates c). Cicero d) Sc Plutarcbus e) illum icriptis

in-claruiiTe negant; nec quae illi tribuuntur, ut Hymnus

quidam in Apollinem Sc

iEfopi Fabuloe ligato

confcri-prae fermone, quarum

mentionem Pinto injicit; /)

nec

alia quaedam, quae adhuc

exiftunt falfo

So.crati

adfcripta,

ejus

Yu

ηt indolis, ut quae

Sc qualis

fuerit ejus

Philoio-phia, ex illis colligr posfit. Α Xenophonte itaque

Sc

. Fla-c) Vide hoc de re Bruckeri Hift. Crif. Phil. lib. II. ρ. II. Cap. II. §.12. äj DeOratoreLib.III. i) De fortuna Alexandii. /) inPhardone,

(5)

<H> 3 5 C ^

Platone, qui ex illius fchola egresii icriptis, ad noftram

aetarern fuperftitibus, inclaruere, deiumenda eib omnis,

quam habere posfumus certa Philofophice Socraricae

nori-tia. Mle omnium Socratis difcipulorum optimus , eo

magis fidem nodram in iis, quae de

Magiiiri

fui vira,

moribus & docbrina tradit, meretur, quo certius confiar,

illum ab aiiis quam pl-urimis, Socratis inibitutione claris

in eo diverfum fuiife, ut Philofopfiiam publice numquam

docuerit, nec famani nucupaverit inrer homines pro fe-£bae & docbrinae cujusdam au£bore haberi cupiens.

Prae-terea iimplicem planamque & a propofito, fi£bo &

arti-ficiofo fyibemati res icriptis pertra£batas adaptandi, adeo alienam ubique proponit Socratis docbiinam, ut non

tantum fecum, verum cum idea, quam de ea tota

anti-quitas iibi formavit, miriiice ubique confpiret, iive fata

Socratis, five educationem, iive Oeconomiam, five alias

res ad Magiftri fui fententiarn proponat. Plato vero

famae laudisque non minus cupidus, quam ingenio, do-£brina & eloquentia pollens, Socratis quidem memoriam

pie coiuit, Sc ab iniquis hominum judiciis

ftrenue.vin-dicavir; fed, quamvis Socratis ore & au£boritate in Dia¬

logis fuas opiniones proponere & confirmare adnitatur

& vere Socraticus ubique videri velir, Magiibri tarnen

doibrinam ita mutavit, hypothefibus proprio genio effi-£bis deformavit, <Sc fubrili atque figurato dicendi genere

a prima åc nativa fimplicitate abduxit, ut Philofophiam,

Socraticae quidem filiam, fed peregrino & adfcito ornatu atque ambitiofö gresfu ab amabili matris fimplicitate de·

generem procreaverit. Maxima cautione opus eife

judi-carunt viri eruditi, g) ut dogmata, quae SocraTi propria

funt ab iis quae Platonis ingenio debentur, rite

difiin-gvantur. Illius itaque icriptis in genuina Philofophia

A 3

So-"■ —■ ■ ■ -■ , ,

g) Vid. Meintrs Gefchichte des Uriprungs, fortgångs und Verfalls der

(6)

Socratica eruenda ita uti oportet, ut asfidue conferantur

cum cogitatis, quas Xenophon Socrati

tribuit, quamdiu

enim vel easdem res utrique proponunt, vel ii a

XeNO-PHONTE intagas Plato tradit, fed ita, ur ex iis. quas So·

craticas efie ille afii» uiavit, fponte & immediara

conie-cutione fluant, vel Syiiemati Plaronis illique propriis

opinionibus repugnant, pro vere Socraticis

easdem habe¬

re liceat. Ut porro Magiftri dicendi genus, absque

fub-tili nimis & elaborata di£lione & longe nimis peritis

ra-tionibus & a fe praecipue adamatis iéntentiis liberum

fervat, Socratem ipiiim loquentem audire nobis videmur.

In casteris vero verenduin eft, ne difcipulus Magiftri

perfonam mentitus, e proprio penu

haufta

adferat.

§;

3-Antiqnam Grseciam ipfam artium fcientiarumque

patriam

fuiiPe

, vix in

dubium

vocare

fuftinent, qui

Hi-iioriam anriquorum temporum ea, qua decet, cura &

li-bero a praejudicatis opinionibus animo perfcrutari

volue-rint. Easdem enim vel invenerunt. Grseci , vel in rudi & infantili ftatu ab aliis populis acceptas perpoliverunt,

ut jure praecipua de iisdem merita iibi

tribuere

potuis-fent. Si ad remotisiima tempora adicendere velimus, ut ipfa fcientiarum, quas

Phiiofophies nomine

comprehen-dere folemus, incunabula videamus, eadem fe nobis me¬

lius vix fpe£tanda offerunt, quam ii earundem itatum,

qualis aevo Sapentium, in

antiqua Grsecia, celebrium

fuerit,

animo prasfentem iiftamus. Fuerunt hi viri pro ea, in qua vixerunt, rerum

conditione experientia

& ufu

re-rum incly.ti, gentium, inter quas verfabanturDo£lores

Si Re£tores; quas peritia de rerum ufu illis docuit

fen-tentiisregulisquecomple&ebantur,qucehominibus

commen-datae memoria focile tenebantur. Quas in fragmentis

an-tiquorum gnomicoruin Poetarum contine»ntur

& Homeri

(7)

) 7 ( #

arqwe Hefiodi carminibus pasfirn infperfse furu morum <Sc

prudennse breves regulse, prima fine dubio fuere Philo-fopbise praecipu.e moralis initia. Primitiae hae humanse

attentionis & rarionis, eodem fere ordine apud fingulas

gentes procreatae fuere. Quce nos confervamus a Majo»

ribus accepta apophtegmata

, in proverbia quafi

abeun-tia, ejusdem fere funr indoiis ac ea, quse antiquis

Grse-cise fapientibus vere tribuuntur. Sententise Orientalium

populorum -vitas fapicntiam fpirantes, quales e. g. Pro» verbia Salomonis egregias continent, ideam de regulis,

quibus primi gentium doctores ad hominum vitam nio· derandam ufi funt, dare poiiunr. Sed fapiens hsec Sc

pracclara, de hominibus in vero rerum pretio & vitae

prudeniia inftiruendis, cura non diu invaluit, antequam

temeraria fciendi cupido, extra ieniibiles hominum cum rebus relationes evagari ccepit, fingendique eo latiorem

aperuit campum, quo minus res, de quibus quasrendum

fibi elfe duxit, experienriae Sc fenfuum judicio fubjicere

valuit. Abfurdae Sc inter rudiores gentes enatae de Diis Sc primordiis rerum fabulae, Poetariim cura au&ae Sc

ornatae, opinionibus figmentisque anfam dedere, quibus in primis Scientise ηörnen imponere Sc fuse famse

cele-briratem adquirere ftuduerunt antiquse Grsecise Dottores. Thales Milefius, primus quantum nobis patet, fuit qui de rerum elementis Sc primordiis, de motu Sc

magnitu-cline corporurn cceleftium, de variis naturse Phaenomenis

Sc de natura animae humanse quserere ccepit, unde

quo-que eum patrem Grsecanica; Philofophise falutatum vide¬

mus. Quse hifce de rebus meditatus fuit, cum iis, qui¬

bus familiariter utebatur, communicavit, Sc fic enata eft

anfa aliis eundem ingrediendi campum,

quorum

prseci-pui, cum in florentislimis eo tempore Joniae urbibus

vi-xerint, Philoiophi Jonici apellati funt. Si dogmata, quse

profesfi iunt hi antiqui Philofophise dolores, quantum nobis

(8)

Φ ) 6ο C II

nobis nota eiTe poiTunt, coniideramus,

eadem

parum

ab

illis, quae de Deorum

generatione

cecinit

dudum

Hefio-dus diftare animadvertimus, & qui fuas opiniones

fcripto

confervarunt, ligato fermone

uii funt.

Profaicum

fcri-bendi genus vix tentarum

fuit

ante ea tempore,

quibus

Graecia Afiatica praepotenti Regum

Lydiae dominationi

parere coacta

fuit,

«Sc finis

quati

philofophiae in Jonia

fioreicentis impofitus fuit. Grcecorum

in

Iralia colonise

inceptae in

Aiia

de rerurn natura

Philofophandi

arti

dein

afylum

pra'buiile

videntur.

Societas

enirn

Pythagorica

illam iiluftravir Sc Philofophi, Eleatici

plerumque

di£fci,

philofophiam e

Jonia

oriundam

augere,

Sc

ut

ipii ialcem

arbitrabantur, perficere conati funt.

Pythagoras

cujus

AEtatem inter XLIX Sc LXIX Olymp,

incidifle,

maxime

probabilibus argumentis

probare

nobis

videtur

Celeber.

Meiners k) in omni fui aevi

fcientia

inftruftus Sc

rerum

ufu peritisfimus,

hominumque

iimul venerationem

Omni¬

bus, quae fuperftitio

Sc

praejudicatae

opiniones

dare

pos-funt, adminiculis in

fe

convertendi

callidus,

focieratem

inter viros, quorum ingenia, mores

Sc taciturnitarem

multis experimentis

probavit,

inftituit,

cujus

confilia Sc

fcientiae maxima follicitudine a profani

vulgi

oculis

cela-bantur , Ted quae eo fpectare

videbantur,

ut

ad

imperii

habenas, in omnibus, quantum

fieri

poflet Graeciae

Rebus-publicis

tenendas

Sc ab

impotenti

Tyrannorum

domina*

tione liberandas, omnes in intimori hac

Socierare

ad-misii tenderent. Perfecutio Pythagoricae

Societati

per

magnam Graeciam non

intentata

folum,

fed

etiam

eo

usque

produ&a,

ut totum

hoc

diffolveret

foedus,

politi-cam fui (Fe Pythagoreorum

conjun&ionem

teftatur.

Jn-terea viri ad eandem admisfi naturam rerum

Sc

res,

qui¬

bus horum temporum

Philofophia

occupari

folebat,

per-fcru« b) Gefchichte desurfpriihgs fortgångs und Ve-ifallsder

Wiflenlchaften

(9)

) 9 c #

fcrutari non defiernht, nec denegandum esfe

exiftima-mus, elementa Geometriae Sc Mathefeos eorum laboribus

mulrum debere. Diilbluta Pythagorica focietare

per

omnes fere Graeciae urbes difperfa funt illius rnembra; Sc eorum difcipuli, ii nori ante Socratis

tempora, tarnen illo vivente-, Athenas quoque

Pythagorte

doÄrinam

por-tarunr. Labores quoque reliquorum

Philofophorum ex

Italia oriundorum, qui vel

Pythagori aequales vel

proxi-mi illius aetari vixerunt, feniim

difpergebantur Sc Athe¬

nas tempore fere, qüo

natus erat Socrares,

ingredieban-ttir, quos inter Zenonis Eleatici ideo nominamus, quod

primus artern, a Sophiftis, quorum mores Sc fcienriae in indole Philofophiae Socraticse rire

explicanda utramque

faciunt paginam, deinde praecipue eultam de omni re in

utramque partem difputandi, coluiife videarur. In Aiia

a Graecis inculta Philofophiae femina, quae ibi primum

germinare cceperunt, ad tempus oceulta quidem Ted non

emorttia jacueruntj hinc enim interalios oriundum habemus

Philofophum,Athenis Periclis amicitia celebrem,

Anaxago-ram, i) qui felici ingenii aufo, primus ad fiimmum Deum

rerum Creatorein Sc Gubernatorem agnofcendum

pro-greifus eft, atque fic Socraticae Philofophiae hac in fu-blimi Sc virtuti neceifaria do£trina lucem prsetulit.

§· 4.

Interea Philofophia hac tempeftate culra

opinioni-bus magis quam exploratis judiciis conftabat, Sc fi ele¬

menta Geometriae, fententias morales ab

antiquisfimis re-tro temporibus repetitas Sc fenfim

a majori ufu rerum au£tas Sc incompletas quasdam de iniignioribus

naturae

phaenomenis obfervationes ANAXAGoraequE de Uno fum«

mo DEO do£trinam exccperis,

caetera omnia inter

otio-B fa

(10)

Φ ) ΙΟ ( Φ

fa ingenii humani figrnenta non fine causfa referre lice-bir. Hujus indolis docirinam, a Philoiophis traditam

re-ceperunr viri, qui proxime ante tempora Socratis

ean-dem publice Äthenis docere Sc venum dare cceperunt Sc illius tempore praecipue floruerunt, Sophiftae apellati,

eam-que ad faeculi in quo vixerunt geniuni detorferunt. Ut

mutariones, quas eorum ope Philofophia fubiit

cogno-fcamus, juvabit mores Sc datum Athenienfis praecipue

Reipublicoe, quales circa LXXX Olymp, eile caeperunt,

paucis difcripfisfe. Sapientia Legum a Solone iniiituta» rum, Se virorurn, fortitudine prudentiaque infignium ope Athenienfium gens, poil reportatas de Perfis vidtorias ad illud potentise faftigium evecia fuit, ut caput totras Groeciae falutaretur. Praeda vi£toriis parta, populis Athe-nieniium jugo fubadlis impofita annua tributa, cornmercia

cum reliquis gentibus feliciter audta, divitiisAthenienfem

Rempublicam cumularunt. tlinc no va dominandi

cupi-dini fuppeditabantur alimenta, Sc frena Solonis cura li·

ce.ntii£ plebis (apienter injecla, a Demagogis, ut ad fe

omne imperium eo facilius traherenr, relaxabantur, adeo tit fenfim non de eo, quod patriae conducere potuit, (ed

quod impotenti plebis animo fatisfaceretquaereretur.

Hoc in rerum ftatn Pericles ingenio, non tantum vafto

fed omnibus feientiis Sc artibus exculto, praeditus

babe-nas imperii plebis favore renens, fua in artes Sc Seien3

tias liberalitate, illarum eultores alliciebat, ut Athenas

quafr ad ipfam Mufarum federn, ab omni Graeciae parte conduerent, qui in ingenio, aut in arte quadam tradtanda

perito aut feientiis exculro, fpem emergendi ponere

fwfti-nuerunt. Qni philofophiam eo tempore cultam

profiteban-iur, non minus quam artium periti, aemulabantur, ut

di-yitias corraderent hominumque magna de fe exiftimatio-ne bearentur, Sc cum Uli minus

quam artium eultores a

regulis in rerum natura fundatis retineri fe fenferint,

(11)

) ii C

fa&um eil, ur extra veritatis & virruris cancellos

evaga-ti, nil aliud curaverint > quam quo? guirum perverii titil· larent faeculi, magis de ceeca hominum admiratione

quam de gloria ab auclis huirani generis veris commodis petita

folliciti. Haec antiquorum iophiftarum fuifle coniilia, omnia qnse de eorum dodlrina &c moribus colligere

po-tuimus, demonilrant: non enim quscrebant quid verum, Ted quomodo res in utramque partem difiputaremur, &

quomodo captiofa öl ingeniofa diale&ica auditores

irreti-renr flupidamque eorum adrnirationem in fe

converte-renr. Primi quklem regulis eloquentia?

arrem & dodlrina

de linguarum ortu, verborum derivationibus &

pondere äntiquam dirarunt philoibphiam, fed pravo eloquentia?

abuiu haec fua merita obfufcarunt. Divitiis & honoribus

prsecipue inhiabant, juvenes igirur natalibus & rerum

copia nobiles ad iuam familiaritatem prarxipue allicere

fluduerunt; qui cum viarn expeditam ad rempublicam

capesfendam Tibi ilernere optabantfacile captabantur

eloquentia fophiilica Sl vitae regulis ad formam a

cupi-dine dominandi unice pra'fcriptam compofitis, qualcs

machiavelfiflicas nos voeare folemus.. Hacque ad mö-rum depravationem augendsm & veritatis

fenfum

peni-tus enecandum re£ba rendens do&rina, maxima & no-ilris moribus vix credibili liberalitate cornpenfabatur,

adeo ut fophiilae divitiis affiuenres,

non minus luxuria

eultusque magnificentia, quam do&rinas perveriitare,

infi-gnes iuerint.

§·

s-^

Qiiando

animo nobis fingere volumus Doilorem ,

quaiem gens quadam in ea. quam jam defcripfimus,

mo-rum fcientiarumque conditione

pofita , ad veritatis

pro-pugnaculum refique ad totius generis noftri falurem

ne-cesfarks tuendas requirere deberer, a verer haut

aberra-remiiSj ii in Socrate eum revera exfiiriife crederemus.

Natus fuit ille in obfcuriori fortunse loco, patie fcilicet

(12)

So-II ) t* C Φ

Sophronisco fculprore, ineunrs setate artem paternam

di-dicit, i ed infohto fcientiae amore ardens, nuliam

praeter-mifit occafionem, qua publicos , qui eo tempore

Äthenis

degebant fcientiarum

Dolores

Sc

Sophiftas audiret, ioca

que privata viiitaret, ubi coiloquia de rerum

ufu, de.

ar¬

te quadam auc fcienriis mifcebanrur, Hine fa&um

tft,

ut rot nominatos in Hiftoria litteraria videmus Socratis

in-iiiturores Sc Magifros. Juvenis adhuc fapiens iilud cce

piffe videtur coniilium, ut virtutem veritatemque

ftrenue

defenderet, & Divina quafi vocatione>ad hoc officium

obeundum fe excitatum credens, mature omnes animi ner¬

vös omnemque vitac habitum internieret, ut rite negotio

fibi demandaro fungeretur. Docendi vivendique nor* mam, Sophiftis, quos pro morum veritatisque

corrupto-ribus habuit, praecipue oppofitam elegin Non famam

captando fed ea, q,uae urilitatem adferre poiTunt, fe£tando

fcientias propoiuir. Dialecfcicam fibi propriam fed

fim-plicem Sc populärem coluit, ut polymaihiae

famam, de

qua SophiftcS exfultabant, etiam apud minus eruditos

de-itr-ueret. Difcipulos non ex natalium fplendore Sc

divitia-rum multidune fed ex ingenii & animi dotibus

aeitimabar;

non ftatrs horis Sc locis docebat, nec longis Sc

elabora-tis orationibus acuminis Sc eloquentice admirationem

pa-rere iludebat, fed ubique paratus erat ad familiaria de

rebus utilibus alicujusque ad virtutem Sc veritacem pon¬

deris mifcendum coiloquia. Mercedem pro fua

inilitu-tione dari libi numquam patiebatur, multo minus

Sophi-itarum more eandern poihilabat. Hartem publicorum ne¬

gotiorum ad fe arripere numqunm voluir, fed uhi officia civis id requirebant, militise nomen dare non recuiavit, nec fuis confiliis rernpublicam juvare,

Ii ad habenas imperii admisii id poftulaverint, refragatus eft. Frugeliraté& veilitns vitieque omnis iimplicitate oirines fui temporis homines fnperavit.

Et cum denique odio Sopbiftarum iniinicorumque fuccubuit, eadem animi ffquabilitate <St fortitudinemortis fenrentiam fubiit, ac nnrea in omni fortuna: cafu fe fato fuperiorem praebuit. Natum erat hoc humani geneiis decus,

liunquam Ene tacito venerationis fenfu nobis nominandum, Anno IV

Olyrta-piad: LXXVIl, tempore, quo ad maximum perdufla eratAthenienfis

Kes-publica florem, & mortuus eil anno I. Olymp, XCV, poftquam patria ejus

References

Related documents

illis adfpiciantur, quippe qui Vitium hoc omnibus com¬ mune do£lis credanr. Hoc igitur Doftis maxime de ani- mo esfe deberet, ut non artibus folum &amp; fcientiis Hude* ant, fed

dixisfe Galli perhibentur, fe in armis jus ferre, omnia fovtiam virorum esfe. Neque alias erga mtilieres fuisfe tales inter gentes obfervatas juris regulas, pluri-. ma tam

non tantum illas vocamus res, quae fenfui immediate. gratse funt, verum etiam illas quae

fuerint, a confcientia nobis prsecipiuntur; amice ita- que inter fe confpirant, five illius prascepta ab ex¬ terna cogendi vi firmata fuerint, five non; ita tarnen ut,

auditum percepta &amp; organorum motu prolata faci- lius imaginandi facukate nobis praeientia fiftimus, in- de non fequitur, furdum per figna fcripta primum eruditum non

hic tarnen in eo erravit, quod ofiicia erga Deum aliis determinenda efle rationibus, quam ea, quae nobis ipfis,. &amp; quae aliis debemus hominibus,

lin a cognata iunt, petita, originem atque indolem fanatismi fyftematici noftri temporis quodammodo illuftrabunt*.

lofophum. Scilicet ad haec multum etiam faciunt veterum; fcripta plurimorum,. illa vero praecipue , quae diverfarum. gentium mores exhibent, has in ftatu, qui